Vent : حرکت آزادانه گاز( هوا) به داخل یا خارج .
ونتیلاتور دستگاهی است که کار تنفس را برای بیمارانی که به طور موقت یا دائم دچار مشکلات تنفسی هستند انجام می دهد.
فیزیولوژی
جایگزینی اکسیزن و خارج شدن دی اکسید کربن توسط ریه ها صورت می گیرد.اکسیژن هوای فرو برده شده به داخل ریهها به خون منتقل شده و دی اکسید کربن از طریق سیستم گردش خون به ریه ها باز گردانده می شود تا از آنجا دفع شود.
هوای دمیده شده به داخل ریه ها شامل 79 درصد نیتروژن، 96/20 درصد اکسیژن و 04/ 0 درصد دی اکسید کربن بوده و هوای بازدم خارج شده از ریه ها شامل 79 درصد نیتروژن ، 17 درصد اکسیژن ، و 4 درصد دی اکسید کربن است.
چگونه کارمی کند
دستگاه ونتیلاتور اکسیژن و هوا را به میزان مورد نیاز برای بدن با هم ترکیب نموده ، سپس آن را توسط تیوب های مخصوصی تحت عنوان "مدار تنفسی" به بیمار تحویل می دهد . گاز (هوا) موجود در و نتیلاتور قبل از تحویل به بیمار ، تبدیل به بخار مرطوب شده و سپس از طریق مدار تنفسی منتقل می شود.
نیاز به ونتیلاتور
به طور کلی هر بیماری که سیستم تنفسی وی نتواند پاسخگوی نیازهای تنفسی اش باشد ، نیازمند سیستم کمک تنفسی است و عمد تاً به بیماریهای قلبی- ریوی مرتبط است.این دستگاه معولاً در بخش های ICU, CCU, NICUو البته اورژانس وجود دارد.
تنظیمات دستگاه
پارامترهای زیادی قبل از اتصال دستگاه ونتیلاتور به بیمار و حتی حین عملکرد دستگاه قابل تنظیم توسط پزشک خواهد بود.
برخی از این پارامترها عبارت است از :
حالت کاری دستگاه CMV-SIMV-CPAP.حجم جاری (حجم هوای دم یا بازدم در مد تنفسی طبیعی حدود500 میلی لیتر) نرخ جریان هوا ، فشار هوا وحجم در دقیقه ( حجم هوای دم و بازدم در هر دقیقه)
مشکلات دستگاه
معمولاً لوله های هوا و اتصالات دچار مشکل می شوند . لوله های آسیب دیده و پوسیده باید سریعاً تعویض شود .مرطوب ساز و نبولایزرها احتمال مسدود شدگی دارند، تمیز کردن مداوم آنها ضروری است . در صورتی که مایع ( خون، ادرار، سالین، بتادین، آب و ... ) وارد دستگاه شود لازم است دستگاه سریعاً باز و قسمت های آسیب دیده (سوییچ ها، رله ها، موتورها یا فیلترهای هوا ) تعویض شود. چک کردن ماهانه جریان نشت الکتریکی و کالیبراسیون هر 6 ماه یک بار الزامی است.
فیلترهای هوایی لوله بیمار باید مرتباً تمیز یا تعویض شود . لامپ ها، سویچ ها، وسایل فعال کننده ، موتورها و هیترها، وسایل الکتریکی است که به صورت متناوب نیاز به بررسی و تعویض دارد .
شستشو و نگهداری ونتیلاتور
امروزه انواع فراوانی از ونتیلاتور مورد استفاده قرار می گیرد که اکثر آنها با استفاده از فیلتر ، به خوبی محافظت شده و لزوم ضد عفونی نمودن دستگاه را به طور قابل توجهی کاهش داده است . در مورد استفاده از فیلتر باید به موارد زیر توجه داشت:
برای هر بیمار فیلتر جداگانه استفاده شده و پس از جدا شدن بیمار از ونتیلاتور برای بیمار بعدی فیلتر مجدد گذاشته شود.
برای بیمارانی که به مدت طولانی از ونتیلاتور استفاده می کنند، باید فیلتر هر 48 ساعت تعویض شود.
قسمت های مرطوب کننده ونتیلاتور را می توان با استفاده از ماشینهای شستشو یا بخار با درجه حرارت کم ( 70 درجه سانتیگراد ) ضد عفونی کرد . پس از جدا شدن بیمار از ونتیلاتور قسمت مرطوب کننده باید شسته و خشک شده ، سپس برای بیمار بعدی استفاده شود. در مورد بیمارانی که به مدت طولانی از ونتیلاتور استفاده می شود شستشوی آن هر 48 ساعت توصیه می شود.
خشک شدن تمامی قسمتها برای استفاده مجدد ضروری بوده و رشد میکروارگانیسم ها به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
از اتر تا ونتیلاتور
پیش از جراحی، متخصص بیهوشی ملاقاتی با بیمار دارد تا بتواند بهترین و مناسب ترین داروها و دوزها را با توجه به شرایط بیمار تعیین کند. اهمیت این مقادیر به علت تاثیر آنها بر ایمنی فرآیند بیهوشی است بر اساس شرایط پزشکی فعلی بیمار، ممکن است متخصص بیهوشی این اطلاعات ار یک بار دیگر در روز جراحی مورد ارزیبابی قرار داده و تغییراتی اعمال کند. پاسخگویی صحیح و دقیق به این سوالات در تعیین داروهای بیهوشی بسیار مهم است.
در پزشکی مدرن، بیهوشی عمومی به عنوان حالتی تعریف میشود که در آن فرد به علت استفاده از داروهای بیهوشی، به طور کامل هوشیاری خود را از دست میدهد. در طی این فرآیند داروهای مختلف و با اثرات متعدد به بیمار داده میشوند که هدف کلی آنها ایجاد حالت عدم هوشیاری، فراموشی و بیدردی است.
انتخاب روش بهینه و داروی مؤثر برای هر بیمار به عهده متخصص بیهوشی است.
بیهوشی عمومی فرآیند پیچیدهای است که مراحل زیر را شامل میشود:
ارزیابیهای پیش از بیهوشی
تجویز داروهای بیهوشی عمومی
معاینه وضعیت قلب و تنفس بیمار
بیدردی
کنترل مجاری ورود هوا
کنترل مایعات
کنترل درد پس از جراحی
ارزیابیهای پیش از بیهوشی
داروهای پیش ازعملاز چندین ساعت تا چند دقیقه قبل از شروع جراحی ممکن است متخصص بیهوشی داروهایی را از طریق تزریق داخل رگ و یا به صورت خوراکی تجویز کند. معمولترین داروهای پیش از عمل عبارتند از ترکیبات نارکوتیک و سدتیو.
انجام بیهوشیبیهوشی عمومی هم در اتاق عمل و هم در اتاق مخصوص بیهوشی قابل انجام است. داروی بیهوشی به یکی از روشهای تزریق داخل رگ IV))و یا استنشاق ماده بیهوشی از درون یک ماسک صورت به بدن وارد میشود. بیهوشی از طریق تزریق داخل رگ سریعتر از استنشاق عمل میکند. بیمار در عرض 20-10 ثانیه به طور کامل بیهوش میشود. داروهای بیهوشی تزریقی معمولاً عبارتند از پریوفول، کتامین، اتومیدیت و ...
حفظ بیهوشی
طول مدت تأثیر مواد بیهوشی بین 5 تا 10 دقیقه است و پس از آن فرایند به هوش آمدن آغاز میشود. برای افزایش مدت بیهوشی (تا زمان پایان جراحی)، باید مقدار مشخص از ترکیبات اکسیژن، NO2 و مواد بیهوشی دیگر از طریق استنشاق به بیمار داده شود. راه دیگر تزریق دوزهای معینی از ماده بیهوشی است. هر گاه سطح مواد بیهوشی در مغز از حد معینی کمتر شود فرآیند ریکاوری (بازگشت به سطح هوشیاری) اتفاق میافتد. از سال 1990، شیوه تزریق کنترل شده مواد بیهوشی با استفاده از پمپ اینفیوژن ابداع شده است. این روش به علت تسریع ریکاوری و کاهش مشکلات پس از بیهوشی (نظیر حالت تهوع و ...) ترجیح داده میشود.
روشهای نوین استفاده از شیوههای انسداد عصبی- عضلانی، بخشی از بیهوشی مدرن است. در این شیوه نیازی نیست که عمق بیهوشی خیلی زیاد باشد. مانیتورینگ این روش به وسیله دستگاه تحریککننده اعصاب محیطی انجام میشود. این وسیله پالسهای الکتریکی کوتاهی را به اعصاب فرستاده و واکنش عضلات را بررسی میکند.
کنترل وضعیت مجاری عبور هوا
همزمان با کاهش هوشیاری در اثر بیهوشی عمومی، میزان عکسالعملهای محافظتی در مجاری عبور هوا (نظیر سرفه کردن) کاهش مییابد و ممکن است الگوی تنفس در اثر اثرات مواد بیهوشی دچار نقص شود. برای باز نگه داشتن مجرای عبور هوا و حفظ پارامترهای تنفس عادی، از لولههای تنفسی استفاده میشود. این لولهها در زمان بیهوشی به داخل مجرای تنفسی بیمار وارد میشود. برای انجام تنفسدهی یک لوله تراشه به داخل گلو هدایت میشود